Karia Yolu, kitap, kapak

Bozburun'dan Karia Yolu

Bozburun Yarımadası tarafından Karia Yolu'nda yürümek isterseniz Marmaris tarafından yürümeniz gerektiğini paylaşmak isteriz. Çam ağaçlarıyla kaplı bu yolun rotası kıvrılarak uzuyor ve içinde kendinizi doğa ile baş başa hissetmenin keyfini çıkaracaksınız. Ülkemizin güneybatısı olan Bozburun Yarımadası'nda el değmemiş güzellikler arasından yürüyecek ve korunaklı bir körfezde yürümenin mutluluğunu hissedeceksiniz.

Bozburun kısmında korunaklı koyların üst kısmında bulunan dik yamaçlar ve dağlık ile ormanlık bölgeler, yürüdükçe kayalık bir araziye ve çorak bir ormana dönüşmeye başlayacaktır. Toprağın altında kalan tarihi kalıntılar ve gizli vadileriyle Karia Yolu Bozburun tarafını çok seveceğinize eminiz.

Datça Tarafından Karia Yolu

Datça Yarımadası tarafından gidecekler için Karia Yolu'nun en güzel rotalarından birisinde yürüyeceklerini belirtelim. Sayısız plajın ve el değmemiş koyların olduğu Datça Yarımadası'nda bu rotayı tekne ile geçenler çok daha fazla güzellikle karşılaşma imkanı buluyor.

Eski Datça tarafından Karia Yolu'nu yürümek isteyenler batı ve güney kesimlere doğru engebeli yollardan geçerek Knidos Antik Kenti'ne ulaşıyor ve yarımadanın en uç bölgesinde olan Deveboynu Deniz Feneri'ni görüyor. Bu kısımdan Yunan Adaları'nın bir kısmını da görebilir, fotoğraflayabilirsiniz. Bu rota Balıkaşıran'da son bulmakta.

Gökova'dan Karia Yolu

Bodrum ve Datça Yarımadası arasında kalan bölge olan Gökova Körfezi Karia Yolu'nun belki de en seveceğiniz destinasyonu olabilir. Çünkü buranın doğusunda Akyaka, batısında ise Kos Adası bulunuyor. Keramos Antik Kenti'ni de görebileceğiniz Gökova Körfezi Karia Yolu'nun bu kısmı yakın zamana kadar kullanılmadığı için kıyı şeridini keşfetmenin en güzel yollarından biri tekne turlarıyla burayı keşfetmek olacak.

Bu bölgede yürüyebileceğiniz Karia Yolu Akyaka'dan başlıyor, ormanlık bölgeden çıktığınızda Kıran Dağları'na ulaşıp verimli vadilerde bulunan köylere varıyorsunuz. En tepede Gökova Körfezi'nin benzersiz güzellikteki manzarasına hayran olacak ve Datça Yarımadası'nın dağlarını göreceksiniz. Rotanın bir kısmında eski tarihi kervan yollarından geçeceksiniz.

İç Karia Yolu Rotası

Karia'nın eski başkenti Milas'a ulaşmak için bu rotayı seçebilirsiniz. Özellikle Bafa Gölü'nün çevresinde göreceğiniz tarih öncesi dönemlerden günümüze ulaşan duvar resimleri yerleşimin tarihi hakkında bilgi edinmenizi sağlayacak. Beşparmak Dağları eteklerine yayılmış kaya bloklar ve çam fıstığı ormanları dağları kaplıyor. Ayrıca Helenistik döneme ait tapınaklar ve manastırlar da bu yol üzerinde göreceğiniz diğer detaylar arasında bulunuyor.

Bu yolda sizi neler bekliyor diye soracak olursanız, 2000 yıldır kullanılmakta olan üzerinde Karia’nın sembolü Labryis’in -çift ağızlı baltanın- yer aldığı Baltalı Kapı, Zeus Labraundos tapınak merkezi Labraunda, taş döşemeli yollar, bolca zeytinağacı ve Beşparmak Dağları'nın muhteşem manzarası...

Burayı tamamladığınızda Karia Kraliçesi Ada'nın şehrine yani Alinda'ya varacaksınız.

Muğla ve Çevresinden Karia Yolu

Karia Yolu rotasındaki muhteşem manzaralardan biri de bu destinasyon üzerindedir. Gökova Körfezi'ndeki mimarilere hayran olacağınız ve yolun Akyaka ile buluştuğu kısımdan başlayacağınız bu Karia Yolu deneyimi sizi eski kervan yollarının izinden götürür. İç bölgelere doğru yürüdükçe ormanlık alanlardan, tarlalardan sonra Thera Antik Kenti'nden geçerek Muğla'ya ulaşırsınız.

Peki bu destinasyon üzerinde neler göreceksiniz?

Osmanlı döneminden kalan kahvehaneler, Karabağlar Yaylası, Değirmendere Kanyonu, Mobolla Antik Kenti ve eski Muğla köy evleri... Kuzeye doğru ilerledikçe Eski Bayır yerleşimi, Soğuk Dere ve Belen Kahvesi de göreceğiniz doğal güzelliklerden bazıları. Çok az kişinin bildiği ve terk edilmiş köylerden biri olan Meyistan'ı geride bırakıp yine tarihi bir yol rotasından Stratonikeia Antik Kenti'ni keşfedeceksiniz. Karia Yolu da burada son bulacak. Dilerseniz bu yolu bisikletiniz ile de keşfe çıkabilirsiniz

Karia Yolu kitap kapağı, arşiv - GHA

TARİHÇE

Halikarnas mozolesi

Karya MÖ 11. yüzyıldan MÖ 545′e kadar bağımsızlığını muhafaza etti ve özellikle başlangıçta denizcilikle uğraştılar. Kıyılarda eski Yunan kolonilerinin kurulmaya başlamasından sonra da, iç bölgelerde Karya hakimiyeti ve kültürü devam etti.

MÖ 545 sonrasında Karya Pers İmparatorluğu’nun Karka satraplığı haline gelmiştir. Yerli hanedanın ve Pers satrapının yaşadığı en önemli şehri Halikarnas (Bodrum) olmuş, diğer önemli yerleşimleri arasında Mylasa (Milas), Latmus Heraclea’sı (günümüzde Bafa Gölü üzerindeki Kapıkırı köyü), Laodicea’u (Denizli),Tabae – Kale Mindos (Gümüşlük), ve Alabanda (Çine) yer almıştır. Bir Karya mermer ocağı olarak kurulmuş Afrodisias da, Karya bölgesinin MÖ 334′de Büyük İskender tarafından fethedilmesinden sonraki dönem sonrasında, önemini Bizans İmparatorluğu dönemine kadar sürdürmüş bir antik çağ merkezi haline gelmiştir.

Tarihi kayıtların özellikle Pers işgalinden ve Perslerle eski Yunanlılar arasındaki savaşların sürdüğü dönemde zenginleşmesi nedeniyle Karya tarihinin daha iyi bilinen dönemi MÖ 6. yüzyıl sonrasıdır. Bu dönemde ilki Halikarnas’da (Bodrum) hüküm sürmüş, ikincisi ise Mylasa (Milas) merkezli kurulduktan sonra Karya’nın bu en avantajlı liman kentine sonradan taşınmış iki hanedan öne çıktı. İdima’da (Akyaka) üçüncü bir hanedanın hüküm sürmüş olabileceğine dair ihtimaller öne sürülmektedir.

Halikarnassos mausoleum, arşiv - Anonim

Karyalılar arasında Salamis Deniz Savaşı’na (MÖ 480) katılmış Artemisia I, Pers yönetimi altında askeri komutanlık yapmış Hecatomnus (MÖ 380 öncesi), sırasıyla Karya ülkesini yönetmiş oğulları mozolesi ile ünlü Mausolus (MÖ 377-353), Idrieus (MÖ 351-344) ve Pixodarus (MÖ 340-334) ve kızları II. Artemisia (MÖ 352-350) ve Ada (MÖ 344-340 ve Büyük İskender’in Karya’ya geldiği 334 sonrası) sayılabilir.

Roma İmparatorluğu döneminde ismini duyurmuş bir Karyalı da MS 49′dan itibaren birkaç olimpiyatta şampiyonluk elde eden boksör Melankomas olmuştur.

Ticari niteliği en yüksek incir meyvesi cinsinin beşiği ve merkezi Karya bölgesinde olduğundan, bu “düz incir”in (common fig) ismi, bugün halk arasında “Aydın inciri” denildiği gibi, botanik bilimine “Ficus carica” şeklinde geçmiştir.

Kaynakça

George E. Bean (1971) (İngilizce). Turkey beyond the Maeander ISBN 0-87471-038-3. Frederick A. Praeger, Londra.

Charles Thomas Newton, Richard Popplewell Pullan (1863) (İngilizce). A History of Discoveries at Halicarnassus, Cnidus and Branchidæ. Day&Son, Londra.